Reveno al BEL.
INTERNACIA
LINGVO ĈE UN-o
PROPONO DE LA
BAHAA KOMUNUMO
En oktobro 1995 la Bahaa Internacia
Komunumo ( NRO reprezentanta la tutmondan bahaanaron ) publikigis sub la
titolo « Turnopunkto por ĉiuj nacioj » ( Turning Point for All Nations
) dokumenton, kies subtitolo estas : « Deklaro de la Bahaa Internacia
Komunumo okaze de la 50jariĝo de Unuiĝintaj Nacioj ». Tiu deklaro estas
samtempe kaj profunda pristudo de la situacio de la UN kaj proponaro por
ĝia pluevoluigo. Inter la proponoj por « Difini la rolon por la UN ene
de la estiĝanta internacia ordo » estas farata interalie ankaŭ propono
rilate internacian helpan lingvon. Kio tie legeblas estas probable konsiderinda
kiel la aktuala oficiala opinio de la bahaa komunumo tiurilate. Sekvas
la koncerna paragrafo III A. 4 « Devontigo al universala helpa lingvo
kaj komuna skribo » kune kun la du rilataj klarigaj notoj :
"Por la Unuiĝintaj Nacioj, kiuj
aktuale uzas ses oficialajn lingvojn, aŭ la elekto de unu el la ekzistantaj
lingvoj aŭ la kreo de nova por la uzado kiel helpa lingvo en ĉiuj ĝiaj
forumoj signifus konsiderindan avantaĝon. Tia paŝo jam delonge estas
proponita far multaj grupoj, de la esperantistoj ĝis mem la Bahaa Internacia
Komunumo (1). Krom al ŝparo de mono
kaj simpligo de administraj procedoj tia paŝo signife kontribuus al la
antaŭenigo de spirito de unueco."
"Ni proponas la nomumon de altnivela
komisiono kun membroj venantaj el diversaj regionoj kaj el rilataj terenoj,
enklude de lingvistoj, ekonomistoj, socisciencistoj kaj homoj el edukado
kaj la amaskomunikiloj, por komenci zorgan studadon de la afero de internacia
helpa lingvo kaj adopto de komuna skribo."
"Ni antaŭvidas, ke fine la mondo
neeviteble devos adopti unu universale agnoskitan helpan lingvon kaj skribon
por instruiĝo en lernejoj tra la tuta mondo kiel suplementon al la lingvo
aŭ lingvoj de ĉiu lando. La celo estas faciligi la transiron al
globala socio pere de plibonigita komunikado inter nacioj, reduktado de
administraj kostoj por komercado, registaroj kaj aliaj envolvitaj en globalajn
entreprenojn, kaj ĝenerala fortikigo de pli elkoraj rilatoj inter ĉiuj
anoj de la homara familio (2)."
Tiu ĉi propono estu konsiderata laŭlitere.
Ĝi neniel imagas la rifuzadon de iu ajn vivanta lingvo aŭ kulturo.
(1) «
Rilate
la tutan demandon de Internacia Lingvo.... Ni, kiel bahaanoj, tre deziras
la kiom eble rapidan adopton de universala helpa lingvo; ni tamen ne estas
la protagonistoj de iu ajn specifa lingvo por plenumi tiun postenon. Se
la registaroj de la mondo interkonsentos pri iu ekzistanta lingvo aŭ pri
planita, nova lingvo por la internacia uzado, ni elkore subtenos ĝin,
ĉar ni kiom eble rapide deziras vidi la efektiviĝon de tiu paŝo survoje
al la unuigo de la homaro. » (Shoghi Effendi, Directives of the Guardian;
Wilmette, Ill.; Bahá'í Publishing Trust; p. 39)
Farante tiun ĉi proponon ni deziras
atentigi pri la termino « helpa ». La bahaaj instruoj alte taksas kaj
subtenas kulturan diversecon, ne unuformecon. Nuntempe ni tial ne imagas
la altrudon de unu sola lingvo tra la tuta mondo. Ni preferus vidi, ke
la popoloj kaj nacioj konservos siajn lokajn kaj naciajn lingvojn - dum
ili samtempe estos kuraĝigataj lerni universalan lingvon. Certe tia universala
lingvo estu fine instruata, kiel deviga studobjekto, en ĉiuj lernejoj
de la mondo. Sed tio neniel limigu la legitiman esprimiĝadon de nacia
kaj loka lingva kaj kultura diverseco.
(2) «
La tago alproksimiĝas, kiam ĉiuj popoloj de la mondo akceptos universalan
lingvon kaj komunan skribon », skribis Bahá'u'lláh fine de la deknaŭa
jarcento. « Kiam tio estas atingita, ĉiu homo, kiun ajn urbon li vizitos,
kvazaŭ eniros en sian propran domon. » (Gleanings from the
Writings of Bahá'u'lláh, Wilmette: Bahá'í Publishing Trust, 1983, p.
250)