La eniro de la Nganga-oj necesigas sufiĉe kompleksan ritaron

Post la rita balaado de la Mbandja-o, kaj dum sin preparas la Nganga-oj en la ĉambro de la viroj, la Kambo ekprenas la torĉon, ekflamigas ĝin per la fajro, kaj iradas cirkaù la Mbandja-o kun gesto simila kiel la balaado de la ritejo ( ia speco de benado de la lokoj asociita kun la akvumado fare de la Yombo antaù la naskiĝo ). Li iras por bati per sia torĉo antaù la pordo de la Yombo-j, rondiras cirkaù la fajro kaj venas por frapi kontraù la pordon de la Nganga-oj.

Akurate tiam la citroludanto devas prononci la formulon : "Mobaka (rompiĝas la ovo) disumba ngui, duma yeke, yeke ka muna ewa", kaj la obaka-ludantoj devas kune frapi unusolan baton sur la Obaka-o (tio estas favora antaùsigno pri la bona daùrigo de la ceremonio, kaj kia ajn misharmonio je tiu nivelo estas malbona aùguro > MOBAKAKA )

Nur tiam la tri Nganga-oj povas eliri, kaj tiu eliro simbolas la eliron de la tri dioj el la origina ovo. La tri Nganga-oj unue haltas dum momento antaù sia pordo, rigardante la Kambo-n, kiu staras malantaù la fajro kaj svingas la torĉon. Post la skuado de la sonorileto ekmarŝas la Nganga-oj en la spaco purigita per la torĉo kaj la akvumado.

La tri Nganga-oj rondiras ĉirkaù la Kambo kaj haltas antaù la pordo de la Yombo-j. Tiam diras la citroludanto : "la luno aperis", same kiel li diris dum la halto antaù la pordo de la viroj : "la suno aperis". Ili denove rondiras ĉirkaù la fajro kaj haltas maldekstre de la altaro, kaj poste dekstre de ĝi. Ĉiufoje la citroludanto prononcas formulon, kiu koncernas la citron mem. Fine ili turniĝas fronte al la altaro.

Metinte la pelvon da akvo antaù la altaro, la Kambo retiriĝas al sia loko ĉe la enirejo de la templo, kaj estingos la torĉon nur kiam la tri Nganga-oj, ordiginte la ritajn objektojn kaj puriginte la altaron, estos komencantaj la riton de la fumigado per la tri cigaredoj. (EGNU TAGHA)

Dum la eniro ĉiu Nganga-o portas kelkajn objektojn ritajn : 

• La centra Nganga-o tenas sonorileton kaj la torĉon de Abel' (arbo de Kopal), kiu malsimilas la torĉon el fibro (nkuma' ) de la Kambo;
• la ina Nganga-o, Egnepe', tenas la skuludilon  (soke' ) kaj kandelon;
• kaj la dekstra Nganga-o (flanko de la viroj) tenas la flagon, la ngua-on (malgrandan ŝildon) kaj la spadon (ofte klingon de bajoneto). 

1. Nzame Mebegue
2. None Mebegue
3. Nyingone Mebeghe

En la simbolaro de la naskiĝo, specifa al Efun', temas pri la patro, la patrino kaj la infano (baza trilogio).

En Ngeng' kaj la simbolaro de la morto la 3 Nganga-oj personigas la krucumitan Kriston kaj la du ŝtelistojn.

Je la funkcia nivelo, kompreneble, la tri Nganga-oj rememorigas la pastron kaj liajn du helpantojn dum la meso.

La eniro de la Nganga-oj estas konsiderebla kiel simila al la ceremonia eniro de la pastro kaj de liaj mesoservantoj.

Komento kolektita de R. Bureau bone klarigas la sencon de tiu sceno je la mita nivelo : 
"La tondro rompis la ovon. La tri eliris ( Nzame', Nyingone', None' ). Ili vidis viron, kiu montris al ili tiun torĉon svingatan de supre al malsupre (Nkuma').

Tiu viro estas Sankta Mikaelo, laKambo : li tiel agis kontraù la tri dioj por montri al ili la lumon. Dio diris : "Kiu estas tiu kvara ?" Estis la placento, en kiu ili estis entenitaj : ja ĝin oni nomas Kambo (Sankta Mikaelo)"
( Tute novaj notoj p. 134 )

La vorto Nganga-o indikas preskaù ĉie en Gabonio la funkcion de divenisto-resanigisto kaj ĉe la Mitsogho-j oni trovas inicajn korporaciojn de Nganga-oj relative sendependajn de la Buiti' ( Binet J., Gollnhofer O., kaj Sillans R., 1972, p.217 ). Tamen la vorton Nganga-o ankaù oni uzas por indiki iujn agantojn de la rito, eĉ se ilia rolo estas pli punkta ol tiu de la Nganga-oj de la Buiti-o Fang-a. O. Gollnhofer kaj R. Sillans notas, ke "en la Buiti-o ghetsogho-a la rolo de la du Nganga-oj estas tre limigita : ili aktive partoprenas la ritaron  nur dum unu sola fazo de la nokta ceremonio, kiam ili dancas kun la torĉoj, zonitaj per serpenthaùto, kapvestitaj per folio de bananarbo kaj korpe ŝmiritaj par argilo pemba." ( same p.217 )

En la Buiti-o Ndea de la Fang-oj la Nganga-o akiras "pastran" statuton, kiun li havas ĉie alie, sed tiu posteno ne estas daùra. Oni elektas la Nganga-on okaze de ĉiu ceremonio.

En la Asumgha Ening la Nganga-o rompas ĉiujn ligojn kun lia tradicia funkcio de divenisto-resanigisto ( kiu estas prefere la fako de la Kombo-j sed ne estas rita funkcio ) kaj fariĝas la centra aganto de la ceremonio kun siaj du helpantoj. Tiu funkcio, kiun vizio rivelas al iu, postulas purecon, moralan perfektecon ( ĉar estas la enkarniĝo de Nzame'aù de Kristo ), kaj fizike grandan eltenecon.

Aliaj referencoj pri la funkcio de Nganga-o : 

• Bureau R,, 1972, 1, p. 62 et 2, p. 177
• Gollnhofer 0., 1973 p. 132 sqq.)

MOBAKAKA' ( la bato de la obaka' )

La voko-korno de la Kambo kunvenigis ĉiujn partoprenantojn al la ceremonio, sed en tiun komunumon enŝoviĝas ankaù la Beyem-oj ( la sorĉistoj ) trovantaj en ĝi noktan "organizaĵon", kiu konkurencas ilian propran kaj kiun ili esperas konfuzi.

Kio ebligas instali ekde la komenco de la ritaro la ceremonion je nivelo, kie la Beyem-oj ne povas agi, t.e. la bato de la Obaka' : Mobakaka. Tiu-ci instalas la partoprenantojn, kiuj tiam krome leviĝas ĉiuj kune, je nivelo de ekzistado samvalora kiel tiu de la spiritoj. La Mobakaka' simbolas do la rompon, kiu akompanas la ŝanĝon travivitan de la partoprenantoj dum la ceremonio. Unusence ĉio okazas en ekzistonivelo rekte videbla de la laiko, alisence ĉio okazas en tempo kaj loko svebantaj inter tero kaj ĉielo.

Tial gravas, ke la tri obaka-ludantoj samtempe batu, ĉar se okazas tiunivele misfaro aù misakordo, tio estas malbona aùguro pri la harmonio kaj la paco de la ceremonio

Tiu "komunuma" signifo kompreneble kunekzistas kun la dramaturgia signifo : la rompo de la ovo estas tiuvidpunkte interesa pro siaj du dimensioj. La skemon de la rompiĝo oni cetere retrovas, kiam naskiĝas la infano el la ventro de la patrino (Efun' ) kaj kiam ekkrevas la kadavro en la tombo (Nkeng' ).
(vidu libron de R. Bureau 1972, 2,p.140 et 177)

fragmentoj el "La naissance à l'envers" (la inversa naskiĝo) de André Marie.