Robert GOUTAREL, Honora Direktoro de Serĉado ĉe C.N.R.S.
Otto GOLLNHOFER kaj Roger SILLANS, etnologoj, C.N.R.S.
(Francio, Centre National de la Reĉerĉe Scientifique)
 
 

 ĈAPITRO VIa

KONKLUDOJ
 

Kion oni devas konkludi el tiu triobla sperto pri la rolo de la iboga' je subtoksa dozo, en psikoterapio laù Naranjo, en la Buiti' kaj fine en la lukto kontraù la toksomanioj ?

1 ) - En la Buiti-o, precipe en la Buiti-o Mitsogho-a, kies rigorecon de ritoj kaj motivoj al ĝi propraj endas substreki, la kvanton da drogo (raspita radiko de la iboga' ) mezuras la "patrino" (inicito, kiu akompanas kaj konstante priatentas la inicotan). Tiu mezuron oni kalkulas per nombro da korboj, kaj ne eblas al ni taksi la pezon da ibogaino laù niaj kutimaj pesiloj. Ĝi estas alĝustigita laù la konduto de la paciento kaj ĝi ebligas transpasi la unuan stadion de la vizioj por atingi tiun de la "normigaj" vizioj korespondantaj al la vera motivo de tiu, kiu volas vidi kaj koni la transmortan mondon. Tial la inica proceso estas malrapida kaj progresa, kaj tio ebligas la observadon de kvar stadioj dum la vizioj. La tri unuaj estas cefe freud-aj kaj la kvara, kiun oni nomas etapo de la normigaj vizioj, estas konforma al la kolektiva imago de la tribo.
En la Buiti-o de la Fang-oj, la ceremonion oni povas plirapidigi, se oni anstataùigas la raspitan radikon de la iboga' per miksaĵo kun lakto, sukero aù palmovino, kiun oni nomas "ekspresa" aù "aùtomata". La virinoj povas esti inicitaj al la Buiti-o Fang-a, kaj multajn malsamecojn oni konstatas pro ŝanĝoj en la inica sperto, kiuj okazis sub la influo de la kristanismo, pro konkurado inter la diversaj movadoj profetaj kaj mesiaj pli-malpli ortodoksaj, kaj pro la perdo de la triba nocio. Tial neniel eblas paroli pri "normigaj" vizioj en la Buiti-o Fang-a, kiu estas vera sinkretismo inter la kristanismo kaj la kulto kontraù la prapatroj. Kiam ĉio estas dirita kaj farita, la vizioj estas konformaj al la kulturo de la nova inicito : tio estas kulturo kristana kaj okcidenta por la blankuloj inicitaj al la Buiti-o Fang-a.

2 ) - La dozoj da ibogaino uzitaj de Naranjo en psikoterapio estas relative malfortaj, ĉar la psikoterapia kuracado daùras ne pli ol 6 horojn. Perbuŝa dozo je 300 mg ŝajnas ĝuste necesa por aperigi viziojn analizitajn de la psikoterapiisto, kiu gvidas la pacienton serĉante la profundajn kialojn de lia nevrozo. Ŝajnas, ke la kuracadojn oni devas plufoje refari. Naranjo konkludas, ke la ibogaino mem sola ne povas kaùzi la ŝanĝojn, kaj ke tial necesas psikoterapiisto.

3 ) - En la kuracado de la toksomaniuloj, H.Lotsof donas perbuŝe unikan dozon de 500 mg ĝis 1000 mg da klorhidrato de ibogaino. La kuracado tre longe daùras dum ĉirkaù 36 horoj, kaj tiu daùro estas komparebla kun tiu observita dum la inicado al la Buiti', se oni konsideras la foreston de la longa manĝado de la iboga' kaj de la ritoj akompanantaj ĝin. Ni povas noti, ke en la Buiti-o Fang-a la kuracado ankaù daùras proksimume 36 horojn, kiam la miksaĵoj "ekspresaj aù aùtomataj" anstataùas la raspitan radikon de la iboga'. La unuaj vizioj aperas du horojn post la glutado de la klorhidrato de ibogaino. La tri fazoj priskribitaj de Lotsof' estas kompareblaj kun la kvar fazoj de la Buiti-o Mitsogho-a : la unua fazo estas tiu de la vizioj freud-aj kaj la dua ("demandoj kaj respondoj") estas komparebla kun la fazo de la normigaj vizioj. Lotsof' priskribas trian fazon : tiun de postrestanta stimulo, kiun sekvas mallonga dormo refreŝiga. Oni rimarku, ke ankaù la sukceso de la metodo Lotsof-a verŝajne dependas de profunda motivo de la kuracito, kiu estas la volo ĉesigi ĉian kemidependecon.

La 17an de novembro 1989, la "United Senate Committee on the Judiciary" publikigis raporton de la Komitato pri la kemiterapio kontraù la uzado de kontraùleĝaj drogoj. Tiu raporto koncernas esence studprogramon "Medication Development Program, MDP" komisiitan al la "National Institute on Drug Abuse, NIDA, en Rockville (Usono)". La Direktoro de Programo ricevis en 1989 subvencion je 30 milionoj da usonaj dolaroj. Ekde la komenco de 1990 la budĝeto de la serĉistoj atingis 200 milionojn da usonaj dolaroj.
Tiuepoke la serĉado estis orientita ne al la ellaborado de kemiaj substancoj kapablaj resanigi la toksomaniulojn, sed al tiu de anstataùaj drogoj (kiel la metadono), kiu nuligas la bezonon de drastaj drogoj (precipe la kokaino) kaj kaùzas dependecon malpli danĝeran.
Tiuepoke la ibogaino ne ĉeestis la liston de substancoj interesaj por lukti kontraù la kemidependecon Malfacile estis agnoski, ke kemia substanco povas nur post kelkaj tagoj nuligi ĉian dependecon je la opiaĵoj, je la kokaino, aù je iu ajn drogo.
Estis kaj ankoraù estas du kontraùaj skoloj : la adeptoj de la kemiaj drogoj anstataùaj, kaj la adeptoj de psikoterapio milda kaj longdaùra, kiu foje povas okazigi resaniĝon. Tial ni povas kompreni, ke la metodon de Lotsof' oni komence akceptis kun skeptismo kaj eĉ kun malamikeco. Antaù ol permesi la klinikajn provojn de nova medikamento, la registaraj agentejoj postulas tute logike, ke ĝia efikeco estu pruvita per bestaj provoj.
La farmakologiaj studoj faritaj per bestoj por pruvi la malfortan toksecon de la ibogaino (14) kaj por pruvi, ke ĝi eble plipotencigas la sendolorigan efikon de la morfino, liveris rezultojn atestantajn pri la nekredeba kvalito de la ibogaino por modifi ies konduton pro estiĝo de nova personeco post la eliminado de iuj inklinoj malfavoraj al la plena disvolĝiĝo de la menso.
Tamen novaj teknikoj ellaboritaj de serĉistoj en la neùrosciencoj havigis antaù nelonge kelkajn informojn precizajn pri la agadomekanismo de la ibogaino por kuraci la toksomaniojn morfinajn kaj kokainajn. Per la uzado de la mikrodializo Di Chiara kaj Imperato (15) priskribis en 1988, ke la nivelon de la eksterĉela dopamino en la "nucleus accumbens" kaj malpli en la "striatum" pliigas la uzado de amfetaminoj, de kokaino, de morfino, de nikotino kaj de etanolo, kiuj ĉiuj estas drogoj dependigaj.

I.M.Maisonneuve (38) montris en 1991, ke la ibogaino blokas la stimuladon de la dopamino striata kaj mezolimba instigitan de la morfino. Strange evidentiĝas, ke la ibogaino influas la dopaminajn sistemojn de la cerbo dum pli longa tempo ol tiu necesa por ĝia eliminado el la organismo, kaj ke dum tiu tempo ĝi difektas la reagojn de tiuj sistemoj kontraù la morfino. Krome, la ibogaino difektas la neùrotransmision de la dopamino en la "nucleus accumbens" instigitan de la kokaino (P.A. Broderick, 1992) (6).
Fine S.D. Glick (21) pruvis en 1991, ke la ibogaino reduktas la envejnan meminjektadon de morfino far la ratoj, ne nur dum la horo post la kuracado per la ibogaino (akuta efiko), sed ankaù dum unu tago aù eĉ pli post ĝi (prokrastita efiko). Ĉar la ibogaino estas rapide eliminita (14), la persistado de tiu prokrastita efiko sugestas la formiĝon de vivodaùra metabolaĵo de la ibogaino.
B.C. Barrass kaj Coult (2) montris en 1972, ke la ibogaino inhibicias la oksidadon de la serotonino per monoamina oksidazo (ciruloplasmino) kaj katalizas la oksidadon de la katekolaminoj per la sama enzimo. La ibogaino povus kunligi sin kun la ciruloplasmino sur la situoj de la serotonino (rolo de la C-16). Tiu kunligo inhibicius tiun de la serotonino kun la ciruloplasmino kaj misformus tiun molekulon de A-globulino, tiel pliigante ĝiajn interagadojn kun la katekolaminoj : sekve de tio kreskas la kvanto da serotonino kaj malkreskas tiu da katekolaminoj.
Fakte la ibogaino estas substanco potence serotoninergia, kiu kapablas redukti la nivelon de la cerbaj katekolaminoj. Tiu malatigo de la nivelo de la katekolaminoj, precipe de la dopamino, komprenigas la rezultojn ĵuse priskribitajn pri la blokado de la dopamina stimulado instigita de la morfino kaj de la kokaino en la regionoj mezolimbaj kaj striataj de la cerbo.
Ni povas precizigi, ke la ibogaino agas ne specife kontraù la morfino kaj la kokaino sed kontraù ĉiuj drogoj dependigaj, kaj ke tio pravigas la terapiajn uzojn patentigitajn de H. Lotsof' post la una patento.
La malaltiĝo de la nivelo de la katekolaminoj kaj la samtempa altiĝo de la nivelo de la serotonino cerba rilatas kun la senigo je la paradoksa dormo (REM) kaj kun la apero de halucinaj fenomenoj (12) (C. Debru, 1990).
La LSD (lizergatacida dietilamido), same kiel la ibogaino, estas potenca substanco serotoninergia (2), kiu inhibicias la oksidadon de la cerebra serotonino kaj katalizas la oksidadon de la katekolaminoj per enzimo MAO (monoamina oksidazo).
Tamen ekzistas grandega malsameco inter la du alkaloidoj : la LSD agas je dozoj malpli grandaj ol unu miligramo, ĝia aktiveco estas malfacile regebla kaj la halucina fenomeno produktita apartenas al alta kaj anĝela mondo de estetikaj sentoj ; dum la ibogaino havas halucinajn efikojn nur je dozoj superaj al 100 miligramoj, kaj la kampo de tiu substanco "onirofrenia" estas tiu de la subtera mondo de Freud', de la besta instinkto kaj de la regresado.

La tokseco de la ibogaino estas malforta, malpli ol tiu de la aspirino, kaj tio faciligas la uzadon de tiu alkaloido.

La inicitaj majstroj de la Buiti' havas antidoton, kiu ebligas al ili iam ajn ĉesigi la vizian proceson, se ial la manĝado de la iboga' timigas pri la vivo de la "novnaskato" (néophyte).
Ni notu, ke la serotonino estas la neùrotransmisiilo de la parasimpata sistemo cerebra, ke la katekol- aminoj estas tiuj de la ortosimpata sistemo cerebra, kaj ke la negativajn efikojn kronotropajn (koron malrapidigi) kaj inotropajn (koron malfortigi), same kiel la vek-agadon de la ibogaino, nuligas la atropino, kiu kontraùas la acetilkolinon (neùrotransmisiilon de la nerva sistemo aùtonoma).

La longa periodo da sendorma sonĝo, kiu sekvas la glutado de subtoksa dozo (aù de "onirofrenia" dozo laù Naranjo) da iboga' aù da ibogaino, ŝajne respondecas pri la portempa detruo de la memo kaj poste pri ĝia restrukturado. Tiu hipotezo estas en akordo kun tio observita de la etnologoj okaze de iliaj studadoj pri la Buiti-o Mitsogho-a, kaj estus komparebla kun la hipotezoj de Michel Jouvet kaj de Sir David Crick (C. Debru, 1990) (12) pri la rolo de la sonĝoj en la programigo kaj en la malprogramigo de la bazaj kondutoj, el kiuj rezultas nova personeco de la homa menso.
La normalaj fazoj de la homa cerbo estas : vekiteco, dormo ne-paradoksa kun ondoj malrapidaj kaj profundaj (NREM), ondoj pontogenikulo-okcipitaj (PGO) kaj la paradoksa dormo kun rapidaj okulmovoj (REM). La paradoksa dormo estas la sonĝoperiodo.
Miĉel Jouvet kaj Sir Francis Crick konsideras la ondojn PGO kiel la ĉefan kodilon, kiu agas ĉe la kortika nivelo registrante la genetikajn kaj epigenetikajn akirojn necesajn al la personeco de la homa menso. Krome, pere de mekanismoj de hazarda aktivado, la ondoj PGO eliminas el iuj tipoj de neùronaj retoj superŝarĝon da informoj kunligitan kun patologia konduto. Tion nomas C.Debru "la purigado de la neùronaj irvojoj". La paradoksa dormo (REM) verŝajne entreprenas proceson de el-elektado inter la "restaĵoj" ekscititaj dum la dormo kun ondoj PGO, kaj ordigas tiujn "restaĵojn" dum la sonĝado. Michel Jouvet skribis en letero la 7an de novembro 1990 : "La sonĝaj efikoj, kiujn produktas halucinaj substancoj kaj kiujn oni observas ĉe la homo, ne ebligas al ni rekte alproksimiĝi al la mekanismoj de la sonĝado, ĉar montriĝas, ke tiuj du fenomenoj ne povas esti kunligitaj unu kun la alia."
Ni tamen scias, ke la ĉefaj malsamecoj inter la sonĝoj kaj la halucinoj kuŝas en la maniero laù kiu estas organizitaj la fazoj de aktiveco, kun la forigo de la paradoksa dormo (REM) kaj la enmiksiĝo de la ondoj PGO en la fazon de vekiĝo kaj en la ne-paradoksan (malrapidan) dormon (NREM).
La nova organizaĵo fariĝas : stadio de vekiteco, stadio de la ondoj PGO, stadio de la halucinoj, stadio de dormo, kaj ŝajne eblas, ke la halucinaj manifestadoj kaj la sendorma sonĝado eliminas "restaĵojn" ekscititajn de la ondoj PGO sen paradoksa dormo (REM).

- "Kiam rato povas mem elekti stimulojn vekajn (kaj gratifikajn), "resalta" kreskiĝo de la paradoksa dormo ( REM ) ne sekvas 10horan periodon de senĉesa vekiteco (persona komuniko de Valatz). Oni povas do supozi, ke en tiu lasta kazo la memstimulado koncernas nur genetike antaùdifinitajn irvojojn. La memstimulado povus tiam anstataùi la plufoje ripetatan programigon de la paradoksa dormo (REM)  (M.J. p.199)"
- "La memstimulado (gratifika) funkciigus la genetikajn irvojojn de la personeco (M.J. p.196)
- "En sekurigaj kondiĉoj la sonĝaj halucinoj estus pli gratifikaj ol terurigaj (Snyder 1966, M.J. 159)
La "onirofrenia" memstimulado kaùzita per la ibogaino (pli gratifika ol teruriga) nuligas la paradoksan dormon (REM) sen ĝia posta pliiĝo. La mallonga periodo da "malrapida" dormo (NREM), kiu sekvas la longa fazo halucina, ripetiĝas dum pluraj monatoj, kaj tio indikas, ke la nova personeco de la menso daùre formiĝas ĝis la restariĝo de la paradoksa dormo (REM). La nevidebla "muzik-estro" kunordiganta la aktivecon PGO forlasis la Sonĝon por partituro pli "rokmuzika" kaj gratifika.

La demando estas : Ĉu la halucino sonĝa aù "onirofrenia" povas anstataùi la Sonĝon en la ripetitaj programigo kaj la malprogramigo de la paciento kuracata per ibogaino ?
La koncepton pri la rolo de la sonĝoj en la proceso de forgesado speciale disvolvis en 1983 Crick. F. kaj G. Mitchinson ("On the Function of Dream Sleep", en "Nature", 304, p.111-114) : "Ni sonĝas por forgesi."
Tiun nocion kompletigis tiu de ripetata programigo, kiun disvolvis en 1992 Michel Jouvet ("Le sommeil et le Rêve", eldonejo Odile Jacob, Parizo). Tiu ripetata programigo de la irvojoj (PGO, kortikaj neùronoj), kiu kaùzas la heredan idiosinkrazion, ne necesigas la produkton de novaj neùronoj per neùrogenezo.
Ĉar tiu neùrogenezo ne ekzistas en la homo (la neùronoj mortas sed ne estas anstataùitaj), oni akceptas la ideon, ke iuj neùronoj genetike programitaj povus esti malprogramitaj kaj poste reprogramitaj cele al konstanta renovigo de la personeco de la homa menso.
Tiu ripetata programigo aktivigas la ondojn PGO, la cerebran kortikon kaj la paradoksan dormon (REM), kiuj estas la ekstere videblaj signoj de la sonĝado : "la muzikilaro neùrona ludas sonĝan partituron sub la influo de la nevidebla muzik-estro de la aktiveco PGO" ( M. Jouvet, 1992)
La fenomenon de "resalta" pliiĝo de la paradoksa dormo studis en 1960 W. Dement ("The effect of dream deprivation", 1960, en "Science", 131, p.1705-1707 
La metodon de "eksperimenta senigo je sonĝado" (metodo de la "naĝejo" por rato aù kato kaj de la veko dum la unua momentoj de la parodoksa dormo por la homo sekvas unuflanke kreskanta bezono je sonĝado, kiun manifestas la apero de ĉiam pli oftaj epizodoj de la parakodsa dormo (preskaù ĉiuminute ĉe la kato post 24hora senigo , kaj aliflanke "resalta" pliiĝo de la kvanto da paradoksa dormo post la ĉesigo de la senigo.

Enhavtabelo de la artikolo