ĈAPITRO IVa
 

La ibogaino en psikoterapio ; la psikanalizo laù Naranjo

La adeptoj de la Buiti' bone komprenis tion jam longtempe antaù ni, sed necesas diri, ke en 1969  C. Naranjo ne konis la Buiti-on.

Claudio Naranjo estas psikoterapia kuracisto ĉila, kiu publikigis en1969 dum staĝo ĉe la "Institute of Personality and Research" (Berkeley, Universitato de Kalifornio) rimarkindan raporton titolitan "Psychotherapeutic Possibilities of new fantasy-enhacing Drugs" en la gazeto "Clinical Toxicology" (C. Naranjo, 1969) (41) En tiu raporto Naranjo pritraktas la terapian efikon de du alkaloidoj (la harmalino kaj la ibogaino) uzitaj je dozoj tiel nomitaj "subtoksaj". En 1969 C. Naranjo skribis : "La manko de sistema studado pri tiuj drogoj (harmalino kaj ibogaino) kaùzis, ke laù la kemiterapia vidpunkto oni konsideris ilin kiel toksaĵojn je certa dozo. Nu la fenomenoj de toksiĝo per la harmalino kaj per la ibogaino prezentas la plej grandan intereson laù la vidpunkto de la psikoterapio kaj de la psikologia esplorado."

La harmalinon izolis en 1941 S-ro Gbel el la semoj de planto "malpigiacea" : Peganum harmala (22). Ĝin oni ankaù eltiris el alia planto "malpigiacea" de Sud-Ameriko : Banisteriopsis caapi aù yagé. La ŝelo de yagé estas la ĉefa ingredienco de la trinkaĵo, kiun uzas la indiĝenoj vivantaj ĉe le fonto de la riverego Amazono dum iuj ritoj kaj metodoj de divenado, kaj konite estas post la studoj faritaj ĉe la Universitato de Ĉilio, ke tiu drogo estas la kerno de la kulturo de diversaj indiĝenaj triboj ekde la paleolitikaj tempoj.

La efikoj de la harmalino kaj de la ibogaino estas preskaù unikaj inter la psikoaktivaj drogoj. 
La plej bona vorto por priskribi tiujn efikojn estas tiu elpensita de fakulo pri yagé William Turner : "onirofrenio" ("onirophrénie" = sonĝo-pensado). Tiu vorto indikas la statojn kaùzitajn de la drogoj, kiuj malsimilas la statojn "psikomimetismajn" pro la manko de ĉia psikoza simptomo, sed tamen en kiuj  superregas primara pensado kiel en la sperto psikoza aù psikomimetisma. La psikologiajn efikojn de la harmalino kaj de la ibogaino karakterizas tia stato kia sonĝado sen senkonsciiĝo, nek  percepto-ŝanĝo pri la ĉirkaùo, nek iluzioj, nek difektoŝanĝo de la pensado kaj nek senpersonecigo. Mallonge dirite, oni povas paroli pri ekzalto de la fantazio, rimarkinda pro ke ĝi ne miŝarmonie kunefikas kun la memo. Tiaj fantazioj pli similas al realaj vidaĵoj ol al ĉiutagaj sonĝoj ordinaraj.

En studo farita en Ĉilio dum 1963-64 pri la psikologiaj efikoj de la harmalino kun aliaj kuracistoj ĉilaj kaj kun tradiciaj terapiistoj indiĝenaj, Naranjo notis, ke unu el la pli rimarkindaj aspektoj de la fantazio estas ĝia granda konstanteco. Tiuj temoj aù vidbildoj elvokitaj estas plej parte "pratipoj" tiaj, kiaj ilin difinis la psikanalizisto Jung, kaj kiuj estas malnovaj memoroj ĝenerale komunaj al ĉiuj homoj kaj kuŝantaj profunde en ilia memoro kolektiva. Ni citu la francan filizofon Voltaire : "Laù Platono la mondon komponas pratipaj ideoj, kiuj ĉiam restis profunde de la cerbo."

Naranjo distingas du specojn de pratipoj : 
- la mita stilo similas al sonĝo pri perdita trezoro, pri bona maljunulo, pri ideala virino, pri sanktulino, pri ideala komunumo kaj pri diversaj pensoj tiel nomitaj "noblaj", ktp...
- la instinkta stilo estas tia, kia ĝi povas esti en fantazio kun agreso, seksumado, ĉiaj sangaj scenoj, sangadulto aù aliaj.
Tiuj scenoj de sendorma sonĝo estas spontane pli ekstremaj ol ĉiuj aliaj raportitaj de la pacientoj pri iliaj kutimaj sonĝoj, kaj ili ne similas al vizioj influitaj de la meskalino aù de LSD (lizergatacida dietilmaido). Fakte la efikoj de tiuj du tipoj de drogoj ŝajnas situi ĉe du kontraùaj polusoj : tiuj de komunaj drogoj halucinaj apartenas al mondo alta kaj anĝela kun sentoj pri estetiko kaj pri manko de unuiĝo kun ĉio, dum tiuj de la drogoj "onirofreniaj" apartenas al la subtera mondo de Freud' kun impulsoj bestaj kaj regresemaj.

Naranjo donas kelkajn ekzemplojn pri pacientoj sukcese kuracitaj per glutado de harmalino po 4 aù 5 mg/kg ( do proksimume 300 mg entute ).
Pri la ibogaino Naranjo diras, ke li malmulte scias pri ĝia uzo far la gabonoj kaj kongolandanoj ol pri tiu de la harmalino. Li ne konas la Buiti-on nek ŝajne la strukturon de la ibogaino.
Li scias, ke la drogo estis uzata en eùropaj farmakopeoj pro siaj senlacigaj kvalitoj je malgrandaj dozoj, kaj tio okazas laù li pro ke ĝi estas substanco IMAO (Inhibiciilo de la MonoAmina Oksidazo)
Same kiel por la harmalino, Naranjo uzas la ibogainon per la buŝa vojo po 4-5 mg/kg kaj per la envejna vojo po kvarona dozo, kaj li priskribas subjektivajn reagojn dum ĉirkaù 6 horoj post la uzo.
La efikoj de la ibogaino ŝajnas malpli ekzotikaj ol tiuj de la harmalino.
Kvankam la pratipaj enhavoj estas komunaj -oftaj estas la vizioj pri bestoj- la fantazio estas ĝenerale pli propra, kaj temas pri la paciento mem, liaj gepatroj, kaj aliaj personoj signifaj.
La fantazion kaùzitan per la ibogaino pli facile povas manipuli la pacientoj laù siaj propraj decidoj aù tiuj de la psikoterapiisto, tial pli ofte ol per aliaj drogoj ili povas halti por kontempli scenon, reveni malantaùen, esplori alternativon en iu sceno, re-travivi antaùan scenon, ktp...
Tiu facileco por la pacientoj manipuli eventojn dum kuracado per la ibogaino kaj la fakto, ke la sperton oni povas regi laù la dezirita kampo, estas probable unu el la kialoj de la sukceso konstatita de multaj psikoterapiistoj uzantaj tiun drogon.

Ekzemplo bone montras kiel facile la psikoterapiisto povas regi sian analizon : 
Temas pri juna psikozulo, kiu dum kuracado per la ibogaino decidas sterniĝi kaj malfermi la okulojn nelonge post kiam li eksentis la efikojn de la drogo :
- "Li unue vidas la visaĝon de sia patro, fronte al si kvazaù en ludo, kun retenata rideto. Tiam lia komentario estas, ke lia patro ŝajnas al li kiel knabo. Li estis kvazaù nefamiliarulo sed tamen familiara, iu forgesita de la paciento jam de multaj jaroj.
Subite furiozema spasmo ŝanĝas la vizaĝon de lia patro. La sceno evoluas kaj la paciento vidas nudan virinon, kiu timas kaj kaŝas sian vizaĝon malantaù sian brakon.
Tuj apude li vidas sian patron ankaù nudan, kiu impetas al la virino por seksa atako. Li sentas kontrolatan koleregon ĉe la virino, kiun li identigas nun kun sia patrino."
Tiam Naranjo petas al la paciento, ke li interparoligu siajn gepatrojn, pro intenco forigi la latentan enhavon de tiuj bildoj : -"Kion ŝi diras ?"; -"Iru for"; -"Kion li sentas ?"; li ne povas imagi tion. - "Mi restas perpleksa" li sugestas.
Naranjo tiam elektas alian vojon por igi pli konsciaj kaj pli klare percepteblaj la sentojn spertatajn de la paciento : -"Nun estu via patro.Vi fariĝu li kiel eble plej dramiste kaj aùskultu tion, kion li diras al vi." Tiam rolante anstataù sia patro, la paciento dronas ne en perplekseco sed en granda malgajeco, suferanta kaj rifuzanta sian angoron.
Ne longe post tiu epizodo draste ŝanĝiĝis la vidpunkto de la paciento pri siaj gepatroj kaj konsekvence pri siaj sentoj kontraù ili.
La sekvantan tagon li komentis, ke nur nun li scias kiom li identiĝis kun sia patrino, rigardante la mondo per ŝiaj okuloj, mallaùdante sian patron kaj eĉ pli, viron, kaj kiom tio miŝarmonie kunefikis kun liaj propraj postuloj viraj.
Kontraste kontraù sia kutima idealigo de sia patrino pro plena amo al ŝi kaj percepto de sia patro kiel egoisma krudulo, li tiam eksentis, ke li konas ilin tiaj, kiaj ili estas.
Li skribis : "Mi vidis mian patrinon kiel personon malmolkoran sen amo nek timo, kaj mi ne plu rigardas mian patron kiel nesentemulon, kiu vundis ŝin en ŝiaj am-aferoj, sed kiel iun, kiu deziras malfermi la pordon de amo sensukcese. Nun mi plene kompatas mian patrinon."
Kompare kun la drama kvalito de la psikedelaj spertoj, tiu epizodo povas aspekti sensignifa aù triviala sed tamen ĝi estis la ŝlosilo por ĝisradika ŝanĝo en la kondutoj de la juna paciento.

Tion oni povas diri ĝenerale, kiam oni komparas efikojn de la ibogaino kun tiuj de la L.S.D. 
La kontakto kun la elementoj nekonsciaj estas tiukaze simbola ( prefere al la libere disvastiĝanta emocio post la uzo de L.S.D.) kaj ekde tiam ĝi povas esti asimilita sub la formo de daùraj signoj.
Tiaj signoj ĝenerale okazas, kiam fantazio aù hipotezo antaùe nekonsciaj manifetiĝas konscie tiel klare, ke la memo de matura persono povas nur ekkoni sian pasintan eraron profunde enradikiĝintan.
Konklude skribis Naranjo :
- "Mi ne volus ŝajnigi, ke mi rigardas la ibogainon kiel psikatrian panaceon, kiu alportas la ŝanĝojn per si mem. Mi kredas, ke multajn drogojn oni povas uzi cele al psikologia esplorado, sed ke tiuj drogoj povas esti nur ilo.
Mi dubas, ke povus ekzisti io elfinebla per drogo kaj nefinebla sen ĝi. Tamen la drogoj povas esti psikaj kataliziloj, kiuj ebligas mallongigi psikoterapian proceson kaj modifi ĝian prognozon. Se la ibogaino mem ne povas malfermi pordon, oni povas rigardi ĝin kiel oleon por lubriki la pord-hokojn."

Kiam li publikigis en junio 1969 sian gravan raporton pri drogoj ekzaltantaj la fantaziojn, C. Naranjo helpata de franco D.P. M. Bocher akiris en Francio je la 31a de julio 1969 post peto je la 31a de januaro 1968 specialan patenton farmacian por : 
"Nova kuracilo aganta ĉe la centra nervo-sistemo, uzebla okaze de kuracadoj psikoterapiaj kaj kontraùdrogaj." ( D.P.Bocher, C.Naranjo, 12969 ) (5)
"La medikamento konsistis el ĉiuj alkaloidoj de la radikoj de Tabernanthe iboga kun variebla dozo da amfetamino laù la konduto de la paciento.
Inter la 50 kazoj studitaj en psikiatrio, Naranjo priskribis 4 el ili por pravigi sian peton pri "netoksa medikamento, kiu klarigas la ideojn kaj ebligas ĝisfundan memanalizon sed konservas la emocian karakteron nepre necesan por stimuli la pensadon kaj la imagon de la paciento."

Tamen dum la sama epoko, post Rezolucioj de la Tutmonda Asembleo por Sano de majo 1967 kaj majo 1968, la Federacia Registaro de Usono decidis konsideri la ibogainon kiel substancon analogan al L.S.D kaj al kelkaj stimuliloj de la Centra Nervo-Sistemo :
-"Konsiderite estas pro la intereso de la Publika Sano, ke decas apliki iujn dispoziciojn laùregulajn pri la fabrikado, la transportado, la posedado, la vendado kaj la vendigo, la liverado kaj la akirado paga aù senpaga de substancoj dormigaj kaj narkotaj, kontraù iuj substancoj kaj iuj preparaĵoj kapablaj por kaùzi dependencon aù por malutili al la homa sano."
"Tiu regularo estas aplikebla kontraù la jenaj substancoj, iliaj izomeroj ( krom se nepre menciite ), iliaj saloj, eteroj kaj esteroj, kaj ankaù kontraù la saloj de tiuj eteroj kaj esteroj en ĉiuj kazoj, en kiuj povas ekzisti tiaj saloj."
"La listo de tiuj substancoj enhavas : la amfetaminoj-n, la ibogaino-n, la kombinaĵojn kaj derivaĵojn de la lizergatacido, la amidojn de la lizergatacidoj kaj aliajn derivaĵojn, la pejolto-n kaj meskalino-n  (ne menciita estas la harmalino), la halucinajn fungojn, la psilocibino-n kaj la derivaĵojn de la dimetil- triptamino, 4-OH-DMT kaj 5-OH-DMT."
Poste ni reparolos pri tiu dekreto, kiu fariĝis aplikebla ekde 1970 en pluraj landoj de Eùropo, interalie en Francio kaj en Belgio. Ĉiaokaze en Francio kaj en Belgio oni ne plu aùdis pri la ibogaino kaj vendi la medikamenton Lambarène estis malpermesite.

Enhavtabelo de la artikolo